Hệ Số Thanh Toán Nhanh Là Gì? Cách Tính Và Ý Nghĩa

Hệ số thanh toán nhanh là thước đo lường tiêu chuẩn không còn xa lạ đối với giới làm ăn kinh tế, đầu tư tài chính và hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, vẫn còn không ít người thắc mắc hệ số thanh toán nhanh là gì và ý nghĩa của những con số này trong vấn đề tài chính.

Để giúp mọi người hiểu rõ hơn về khái niệm này, hãy cùng BANKTOP tham khảo bài viết sau để tìm kiếm lời giải đáp hoàn thiện.

Xem thêm:

• Doanh thu thuần là gì?
• Công thức tính ROA
• Vốn chủ sở hữu là gì?

Hệ số thanh toán nhanh là gì?

Hệ số thanh toán nhanh (hệ số thanh toán tức thời) là đơn vị thước đo nhằm định lượng chính xác tiềm năng thanh toán nhanh các khoản nợ ngắn hạn, hoạt động bằng con đường thông qua chuyển hóa tài sản ngắn hạn sang tiền mặt mà không hao hụt đến lượng hàng tồn kho qua đó phản ánh về năng lực về tài chính của doanh nghiệp.

Hệ số thanh toán nhanh còn có những tên gọi như tỷ số thanh khoản nhanh, hệ số khả năng thanh toán nhanh, hệ số khả năng thanh toán tức thời, hệ số thử axit.

Công thức tính hệ số thanh toán nhanh

Công thức để tính toán hệ số thanh toán nhanh là dùng:

Tỷ số thanh khoản = (giá trị tài sản lưu động – giá trị hàng tồn kho)/ giá trị nợ ngắn hạn.

Hệ số thanh toán nhanh là một hệ số mang tính khắt khe hơn nhiều so với hệ số thanh toán hiện thời. Do đó mà nó có thể giúp loại trừ được các yếu tố hàng tồn kho nhờ có tính thanh khoản thấp.

Ý nghĩa của hệ số thanh toán nhanh

Khi đã hiểu được hệ số thanh toán nhanh là gì. Người ta sẽ suy ra rằng hệ số thanh toán nhanh là thước đo mà thông qua đó có thể đọc được tình trạng tài chính ngắn hạn của một doanh nghiệp. Hay nói cách khác, hệ số này là đơn vị thể hiện tiềm năng lành mạnh của doanh nghiệp bất kì. 

Khi hệ số thanh toán nhanh càng cao đồng nghĩa với khả năng thanh toán công nợ càng lớn và ngược lại. Hệ số thanh toán nhanh đạt chỉ số bao nhiêu là tốt?. Trên thực tế, hệ số này sẽ nằm ở 2 khoảng giá trị sau.

Khả năng thanh toán nhanh > 1

Khi hệ số lớn hơn hoặc bằng 1 thể hiện cho khả năng thanh toán ngay các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp nằm ở mức cao. Trong tình trạng này, đa số doanh nghiệp không gặp phải vấn đề trong việc thanh toán luôn các khoản nợ ngắn hạn.

Khả năng thanh toán nhanh < 1

Ngược lại, khi hệ số thanh toán nhanh nhỏ hơn 1 đồng nghĩa với khả năng thanh toán toàn bộ khoản nợ ngắn hạn trong thời gian ngắn của doanh nghiệp là không thể. Hay nói chính xác hơn, doanh nghiệp sẽ gặp vấn đề trong việc thanh toán nhanh chóng các khoản nợ ngắn hạn.

Trong nhận định tài chính, khi hệ số thanh toán nhanh thu được có giá trị nhỏ hơn hệ số thanh toán hiện thời nhiều lần. Điều này thể hiện rằng tài sản ngắn hạn phụ thuộc nhiều vào hàng tồn kho. Những trường hợp như vậy thường đi kèm tình trạng tính thanh khoản của tài sản ngắn hạn rất thấp.

Với tỉ lệ nhỏ hơn 1, một hệ quả tất yếu là doanh nghiệp sẽ đi tới con đường phá sản vì có nhiều cách huy động vốn cho việc trả nợ. Xét về khía cạnh khác, khi hệ số thanh toán nhanh quá cao, vốn bằng tiền quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng vòng quay vốn lưu động rơi xuống mức thấp, kéo theo sự sụt giảm về hiệu quả trong việc sử dụng vốn.

Tính chất của hệ số thanh toán nhanh

Hệ số thanh toán nhanh được nhận định là mang tính chất tương đối khắt khe khi so sánh với hệ số thanh toán hiện thời. Đơn vị hệ số này được được tính theo công thức tài sản lưu động chia cho tổng nợ ngắn hạn. Trong công thức tính toán hệ số thanh toán nhanh đã loại trừ hoàn toàn yếu tố hàng tồn kho. Chính vì vậy, công thức này được sử dụng rất phổ biến trong giới đầu tư tài chính.

Lý do hàng tồn kho không phải là yếu tố thích hợp để đưa vào công thức tính hệ số thanh toán nhanh. Là bởi khả năng chuyển thành tiền mặt dễ dàng, tương tự đối với các chi phí trả trước cũng như vậy.

Lưu ý khi tính hệ số thanh toán nhanh

Không biểu hiện khả năng thanh toán ngoài tiền mặt

Hệ số thanh toán nhanh không thể hiện năng lực thanh toán không sử dụng tiền mặt của doanh nghiệp trong việc chi trả cho các khoản vay ngắn hạn. Đồng nghĩa với việc chưa xét đến trường hợp doanh nghiệp sẽ dùng một lượng hàng hóa đang có mức cầu cao trên thị trường, có thể bán được luôn hoặc xuất đối lưu. 

Chính vì nguyên nhân này, sẽ là không thực tế khi lượng tiền không nhiều, các khoản đầu tư ngắn hạn của doanh nghiệp không tồn tại. Nhưng lượng hàng hóa thành phẩm tồn kho lại có giá trị cung ứng ngay bất kỳ lúc nào mà có thể đi đến kết luận rằng doanh nghiệp không có khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn.

Nhiều khoản nợ ngắn hạn có thể lớn, nhưng chưa đến hạn trả mà doanh nghiệp bị buộc phải trả nợ ngay. Trong khi tồn tại nhiều khoản nợ dài hạn và nợ khác phải trả, đã quá hạn trả lại không được tính tới.

Kết hợp hệ số thanh toán với nhau để có được kết quả hợp lý

Cần biết kết hợp các hệ số thanh toán với nhau nếu muốn sử dụng hệ số thanh toán nhanh hợp lí. Hơn nữa, còn cần so sánh giữa các hệ số thanh toán nhanh trong những năm khác nhau để nhận diện xu hướng biến động thị trường.

Một số khái niệm liên quan với hệ số thanh toán nhanh

Hệ số thanh toán ngắn hạn

Hệ số thanh toán ngắn hạn hay còn gọi là hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn, hệ số thanh toán hiện hành, hệ số thanh toán hiện thời. Đây là hệ số thanh toán cho biết mỗi một giá trị nợ ngắn hạn sẽ được bù đắp bằng bao nhiêu giá trị tài sản ngắn hạn.

Do đó, hệ số thanh toán ngắn hạn là chỉ tiêu phản ánh một cách tổng quát nhất khả năng chuyển đổi của tài sản thành tiền mặt để đem đi thanh toán các khoản nợ ngắn hạn cho doanh nghiệp.

Hệ số thanh toán lãi vay

Hệ số thanh toán lãi vay dùng để phân tích khả năng thanh toán khoản nợ của doanh nghiệp. Hệ số thanh toán lãi vay càng lớn thì doanh nghiệp càng chứng tỏ những dấu hiệu hoạt động tích cực, khả năng thanh toán khoản vay tốt. Ngược lại, trường hợp hệ số này thấp thì chứng tỏ khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp thấp.

Hệ số thanh toán bằng tiền

Hệ số này được dùng để đánh giá sát hơn tình hình thanh toán của doanh nghiệp.

Công thức tính: 

Tỷ số khả năng thanh toán tức thời = (Tiền + các khoản tương đương tiền) / Nợ ngắn hạn

Trong đó, tiền và các khoản tương đương tiền bao gồm tiền đang chuẩn, tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, các khoản đầu tư ngắn hạn khác, các khoản đầu tư chứng khoán ngắn hạn nếu có được dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt trong thời hạn 3 tháng mà không gặp bất kỳ rủi ro nào lớn.

Kết luận

Trên đây là những thông tin lý giải cho thắc mắc “hệ số thanh toán nhanh là gì” và ý nghĩa của hệ số này. Hy vọng bài viết này sẽ là nguồn tham khảo hữu ích đối với quý độc giả bạn đọc klhi cần tìm kiếm thêm nguồn thông tin mới.

Xem thêm:

• Thanh toán tt là gì?
• Ebitda là gì?
• IPO là gì?

Thông tin được biên tập bởi: BANKTOP